5 lỗi "kinh điển" bố mẹ thường mắc khi khen ngợi con

Tin liên quan

• Clip học sinh bịt mắt khóc tức tưởi trong lớp học kỹ năng sống
• Kỹ năng sống quan trọng nhất bố mẹ Anh thường dạy con
• Kỹ năng sống đã giúp 2 em bé thoát chết trong gang tấc thế nào?
• Bà mẹ 8 con chia sẻ 9 kỹ năng sống cần dạy bé trước 6 tuổi

Thường thì khi con mình làm đúng một việc gì đó, bố mẹ có xu hướng khen con quá đà. Điều này làm trẻ luôn có cảm giác mình được tung hô cho mọi thành tựu mà trẻ đạt được, dù lớn hay nhỏ.

Ví dụ như con trai bạn vừa ném trúng quả bóng quyết định trong trận bóng rổ. Ngay lập tức bạn hét lên "Bao công tập tành của con cuối cùng đã được đáp trả rồi" để chúc mừng con. Trong trường hợp này thì bạn chỉ cần nói "Tuyệt vời lắm con" có lẽ là đã đủ. Bạn nói vậy sẽ khiến con chỉ tập trung vào mục tiêu trước mắt (kết quả của trận bóng rổ này) hơn là mục tiêu lâu dài (những trận sau nữa).

Carol Dweck, một tiến sĩ, nhà nghiên cứu, cho biết những trẻ nhận được những lời khen rỗng tuếch sẽ ít có khả khả năng giải quyết những thử thách khó khăn trong những lần sau hơn là những trẻ được nghe những câu như "Con phải thật sự cố gắng".

Lời khuyên: Một "liều" vừa đủ những lời động viên khuyến khích con về sự kiên trì, chăm chỉ của con sẽ giúp con tiến xa hơn là những lời khen ngọt lịm "con giỏi lắm", "con siêu lắm". Đằng sau khuôn mặt tự hào của bé bạn còn có thể thấy động lực và hành vi tích cực của bé sau này.

Khen khả năng tự nhiên của con

Nhiều phụ huynh có xu hướng khen con quá ‘liều’ như “con đúng là một thiên tài”, hay “con đúng là một ngôi sao” khi con có tài năng hơn những bạn cùng tuổi.

Sẽ là điều bình thường nếu bạn vui mừng khi con gái 5 tuổi của mình đá vào gôn nhiều hơn tất cả các bạn cùng độ tuổi hay con trai 7 tuổi sở hữu tài năng trời phú. Nhưng bố mẹ đã tập trung vào sai chỗ. Khả năng tự nhiên hay tài năng năng thiên bẩm là thứ mà các bé có sẵn, bé chẳng mất gì, hay phải cố gắng gì để có được nó. Ví dụ, những đứa trẻ được khen ngợi về tài năng thể thao thiên bẩm từ khi còn nhỏ sẽ lớn lên mà không tiếp tục phát triển khả năng đó của mình, không nỗ lực và không cùng phối hợp trong một tập thể. Nhưng khi lớn lên, những người khác có thể theo kịp họ về kĩ năng và thể lực, khi đó "thiên tài" sẽ không chấp nhận được thực tế, thất vọng nhưng cũng không có khả năng thay đổi tình hình.

 Lời khuyên: Sẽ tốt hơn cho trẻ nếu bạn đưa ra lời động viên về hành động, chứ không phải khả năng. Hãy tập trung vào sự nỗ lực hay tiến bộ, thứ mà trẻ có kiểm soát được, hơn là những khả năng tự nhiên, điều mà trẻ không thể kiểm soát.

"Dán nhãn" cho bé

Đôi khi các ông bố bà mẹ buột miệng khen con mà không có ý định nói. Chẳng hạn như khi các bố mẹ nói chuyện về con mình, bố mẹ sẽ tình cờ khen ngợi con, hay thậm chí chê bai con mà chẳng hề nhận ra. Chúng ta đã vô tình gán con mình vào những "danh hiệu" như con tôi là: "một đứa trẻ khỏe mạnh", "một đứa trẻ hài hước", "một đứa trẻ nhút nhát" mà không hề nhận ra. Chúng ta đã nhấn mạnh vào khả năng của con thông qua việc so sánh, và "gói" tất cả những đứa trẻ của chúng ta trong một cái hộp chật hẹp.

Hay bố mẹ còn tạo nên những đứa trẻ gắn với những nhiệm vụ cụ thể. Ví dụ bố mẹ sẽ hay có kiểu khen con là "chuyên gia bê bát", "chuyên gia dọn đồ chơi". Bằng những lời khen như vậy, bố mẹ đã vô tình áp đặt con, khiến con không thể kiểm soát được con là ai hay con làm gì.

Lời khuyên: Bạn đừng bao giờ "dán nhãn" cho con gái mình là "một đứa xinh đẹp" hay con trai mình là "một đứa nhút nhát". Còn khi phân chia các công việc trong nhà, hãy phân chia công việc phù hợp với lứa tuổi và một cách công bằng để các con đều có thể thử qua mọi việc. Và biết đâu đấy, với những lời động viên từ bố mẹ, con trai nhút nhát ngày nào của bạn có thể tự tin đứng thuyết trình giữa hàng nghìn người thì sao?

Khen ngợi quá nhiều trước mặt anh/chị/em, bạn bè

Đa số bố mẹ khen con trước mặt anh chị chỉ đơn giản là khen đứa này sẽ làm động lực cho đứa kia. Tuy nhiên, những lời khen "không tinh tế của bố mẹ" sẽ dẫn đến việc cạnh tranh, ganh đua giữa anh chị em trong nhà, điều mà bố mẹ không hề muốn xảy ra.

Trẻ sẽ sinh lòng đố kỵ và thù hận chính người thân của mình nếu thường xuyên bị so sánh​.

Lời khuyên: Tốt nhất bạn nên khen con một cách chân thành và riêng tư, để trẻ có thể tận hưởng khoảnh khắc tự hào thật sự về những gì chúng đã đạt được. Và bố mẹ cũng phải đảm bảo rằng anh/chị/em của chúng sẽ không có cảm giác chán nản hay cảm thấy mình kém cỏi hơn. Hơn thế, trẻ cũng sẽ nghe những lời bạn nói một cách nghiêm túc hơn khi mà bạn gọi chúng riêng ra một chỗ để nói.

Sau lời khen là một câu chỉ giáo

 Không có gì "thất vọng" bằng việc nhận một lời khen có kèm theo môt lời chỉ giáo. Chẳng hạn như: "Bước vào phòng của con thích thật đấy, chắc hẳn con đã phải dành rất nhiều thời gian để dọn dẹp. Thấy không, như thế này có phải tốt không?". Câu khen ngợi con ngọt ngào ngay lập tức đã biến thành chỉ giáo. Thêm một câu "Mẹ đã bảo con rồi mà" thì chắc chắn bạn đã cướp hết đi những cảm giác vui sướng vì được khen trong con rồi.

 Lời khuyên: Bố mẹ hãy dừng lại ở mức độ động viên con, bạn không cần thiết phải làm rõ vấn đề hơn. Trẻ sẽ chỉ tỏ ra chống đối nếu những lời khen bị làm hỏng bởi những câu chỉ giáo.

 Những lời khen ngợi con ngọt ngào cũng chẳng khác gì viên kẹo vậy, nó chỉ ổn nếu bạn cho trẻ vừa đủ. Và bố mẹ cũng cần tinh tế trong những lời khen dành cho trẻ. Đừng biến con trở thành siêu nhân trong khi con bạn vẫn chỉ là những cô bé, cậu bé “ăn chưa no lo chưa tới” nhé. Vì nếu khen con quá mức, trẻ sẽ không còn biết mình là ai? Sẽ không còn chí phấn đấu học hỏi nữa.​

 Ngọc Diệp (Tổng hợp)

Nguồn: Người đưa tin

Xem thêm video:

[mecloud]SeqmInuoVq[/mecloud]