Chế tạo kính viễn vọng để chạm tới các vì sao

Chế tạo kính thiên văn

Từ nhỏ, cậu học sinh Đặng Hoàng San đã luôn say đắm với bầu trời. Em luôn mong muốn được sở hữu một chiếc kính viễn vọng khúc xạ để ngắm các vì sao cũng như các hiện tượng đặc biệt xảy ra trong năm.

Tuy nhiên, một chiếc kính viễn vọng có giá tới hơn 10 triệu đồng, một số tiền quá lớn đối với học sinh như San. Không thể chờ đợi "phép màu" từ đâu đó, trong gần hai năm trời, San đã tích góp từ tiền ăn sáng, tiền lì xì Tết và các khoảng tiêu vặt, quyết tạo ra một chiếc kính cho riêng mình.

Đặng Hoàng San với chiếc kính đầu tiên tiên do tự tay mình làm ra.

Để thực hiện ước mơ, San đã mất 6 tháng tìm tòi các kiến thức về thấu kính, nguyên lý hoạt động của các loại kính.

Các vật liệu em sử dụng để lắp đặt kính khá đơn giản, dễ tìm thấy ở các quán bán dụng cụ học tập và đồ điện. Đó là thân ống kính làm bằng các ống nhựa PVC, các loại kính kích cỡ khác nhau được sắp đặt thích hợp ở 2 đầu của chiếc kính viễn vọng khúc xạ và các thanh sắt làm giá đỡ cho kính.

“Từ khi bắt tay vào nghiên cứu, nhiều lúc bố mẹ cũng la mắng vì bày bừa và không tập trung vào học mà "làm tùm lung". Tuy nhiên, em đã cố gắng sắp xếp lại thời gian để không ảnh hưởng đến việc học tập nên cuối cùng bố mẹ cũng không nói nữa” - San chia sẻ về quá trình thực hiện sản phẩm của mình.

Ông Đặng Nguyễn Sơn, cha của San, tâm sự: “Nửa đêm tôi tỉnh giấc thấy cửa phòng cháu vẫn mở, hốt hoảng tưởng trộm đột nhập, nhìn ra sân thấy cháu đang mải mê quan sát bầu trời. Cũng lo cho sức khoẻ của con nên tôi hay la mắng, bảo cháu làm việc cho đúng giờ, nhưng thấy con đam mê nên mình cũng tạo điều kiện để con làm, vừa phục vụ học tập vừa là việc có ích cho cộng đồng”.

San cho biết, áp dụng từ kiến thức lý thuyết đến thực tế để tạo ra một chiếc kính là rất khó khăn. San đã mất tới nửa tháng để chọn đúng loại kính, sắp xếp và dán các tấm kính lên khung đúng quy cách. Em thường lên youtube để xem cách họ làm rồi làm theo.

Một khó khăn khác trong quá trình lắp ráp là việc ghép các ống nhựa để không có ánh sáng lọt vào gây mờ hình ảnh.

Với khung kính thiên văn, San đã mượn lưỡi cưa nhỏ để cưa các ống ra rồi tạo thành giá đỡ làm sao để phù hợp với chiều dài của kính thiên văn và chiều cao trung bình là khoảng trên 1m.

Nắm được nguyên lý khúc xạ ánh sáng nên San sắp xếp các kính vào hai đầu rồi cho các tấm kính nhỏ vào thân để tạo ra sự va chạm ánh sáng. Ống nhòm được San thiết kế gồm các ống kính nhỏ có bán kính khoảng 2cm.

“Khó nhất là đoạn để các kính vào trong sao cho khớp với góc nhìn và sự va chạm của ảnh, và các tài liệu đa số bằng tiếng Anh nên San phải dịch qua tiếng việt để đọc và nghiên cứu” - San chia sẻ.

Sau 3 tháng miệt mài thử nghiệm lắp ráp, San đã tạo ra được một chiếc kính viễn vọng khúc xạ cho riêng mình. Với kinh phí vật liệu khoảng hơn 2,5 triệu đồng, chiếc kính của San còn có thể quan sát được bề mặt của Mặt trăng.

“Sau mấy tháng em đã thực hiện được ước mơ là làm ra một chiếc kính viễn vọng. Lần đầu thử nghiệm, em thấy bề mặt Mặt trăng trông như các miệng núi lửa rất đẹp, em còn mời các bạn yêu thích thiên văn cùng tới quan sát” - San nói về cảm xúc khi tạo ra chiếc kính đầu tiên cho riêng mình.

Cậu học trò còn tạo ra các sản phẩm để phụ giúp cho việc quan sát các các chòm sao được chính xác hơn.

Không dừng lại ở đó, San đã tiếp tục nghiên cứu sáng tạo và hiện có trong tay bộ sưu tập 12 loại kính thiên văn các loại, như khúc xạ, phản xạ, quang phổ. San còn áp dụng các kiến thức thiên văn để nghiên cứu ra bàn xoay tạo vị trí của các chòm sao, giúp cho các bạn yêu thiên văn có thể dễ dàng tìm kiếm và quan sát được vị trí các chòm sao.

Thành lập CLB Thiên Văn Huế

Với mong muốn có thể tập hợp được các bạn yêu thiên văn ở Huế để cùng nghiên cứu về những hiện tượng kì lạ xảy ra trên Trái đất, vừa là tạo sân chơi bổ ích phục vụ cho việc quan sát và nghiên cứu thiên văn, vào tháng 3/2013, San thành lập câu lạc bộ (CLB) Thiên văn Huế - HAC (Hue Atronomy Club) và kêu gọi các bạn trẻ đam mê thiên văn gia nhập CLB này.

Hiện CLB đã có gần 50 thành viên. Là chủ nhiệm CLB, ngoài thời gian học tập ở trường, San thường xuyên cùng các thành viên dành thời gian tổ chức các buổi thuyết trình và quan sát bầu trời. Địa điểm quan sát của nhóm là bãi biển Thuận An hoặc đồi Ngọc Linh (TP Huế).

CLB Thiên văn Huế thường tổ chức các buổi dã ngoại để quan sát các hiện tượng xảy ra ở Huế.

San cùng các bạn cũng muốn mở rộng CLB và truyền cảm hứng cho những người xung quanh nên mỗi khi có hiện tượng thiên văn, nhóm lại trưng bày những chiếc kính và giải thích về nguyên lý hoạt động cùng các hiện tượng vật lý cho mọi người dân xung quanh để mọi người nắm được một số thông tin về hiện tượng xảy ra.

Không dừng lại ở việc chế tạo các loại kính thiên văn, San cùng 2 bạn học sinh là Nguyễn Minh Phú (Trường THPT Gia Hội) và Lê Đức Anh (Trường THPT Nguyễn Huệ, TP Huế) cùng chung sức chế tạo thành công kính viễn vọng quang học có đường kính 114mm.

Thiết bị này đã đạt giải nhì trong cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2014. Hiện San và bạn bè của mình đang tiếp tục nghiên cứu để chế tạo thêm chiếc kính viễn vọng có đường kính 255mm, tiêu cự đạt gần 1.600mm.

Hình ảnh mặt trăng được chụp từ kính do San làm.

Hiện tại, San cùng các thành viên CLB thường tự mở lớp tập huấn kiến thức về thiên văn và tham dự các hội thi quốc tế về thiên văn học để có thể mổ rộng được vốn hiểu biết của mình.

Có thể nói, CLB Thiên văn Huế do bạn Đặng Hoàng San phụ trách đã đem lại sân chơi bổ ích cho những người yêu thiên văn xứ Huế, qua đó thu hút nhiều người tìm đến và tham gia.

Theo Khám phá