Choáng ngợp trước vở diễn thực cảnh đầu tiên tại Việt Nam

Vở diễn thực cảnh đầu tiên của Việt Nam, Thủa ấy Xứ Đoài (ban đầu có tên là Ngày xưa) là câu chuyện cổ tích về cuộc sống sinh hoạt làng quê Bắc Bộ từ nghìn năm trước, lấy cảm hứng dàn dựng từ các tích trò rối nước dân gian như: Tễu Giáo trò, Hội làng, Nông nghiệp cấy cày, Vinh qui bái tổ… Đạo diễn Việt Tú (tác giả vở diễn về nghi lễ hầu đồng Tứ phủ của Đạo Mẫu, góp phần vào hành trình đưa Thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ trở thành Di sản văn hoá phi vật thể nhân loại UNESCO) là người đã lên ý tưởng dàn dựng vở diễn này trong gần 2 năm qua.

Vở diễn Thủa ấy Xứ Đoài diễn ra trên một sân khấu lần đầu tiên có tại Việt Nam, tái hiện lại nguyên bản không gian cổ tích với rặng tre, cây đa, bến nước, sân đình, kết hợp diễn xuất của hơn 140 người nông dân vùng Sài Sơn.

Vở diễn thực cảnh đầu tiên của Việt Nam Thủa ấy Xứ Đoài  lấy thực cảnh thiên nhiên làm sân khấu biểu diễn với khán đài 2000 chỗ ngồi, tựa lưng vào cánh đồng lúa bát ngát, mặt hướng về ngọn núi Thầy huyền thoại, giữa khung cảnh bao la, rộng mở, là một sân khấu mênh mông hơn 3000m2 mặt nước.

Thấp thoáng sau lũy tre, những mái ngói rêu phong ẩn hiện, vừa gần, vừa xa, khung cảnh cổ tích được phục dựng công phu, chăm chút từng chi tiết, hầu hết phần trình diễn đều diễn ra trên mặt nước sương khói kỳ ảo, ekip cộng sự hàng trăm chuyên gia trong nước, quốc tế.

Những hiệu ứng bom tấn lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam, đó là ngôi nhà đình nặng hàng tấn, dài 20m chạy ra sau rặng tre; là từ 10m sâu dưới đáy Long Trì, kỳ diệu hiện lên Thuỷ Đình nguyên bản nặng gần 10 tấn; là trên đỉnh núi Thầy cao trăm mét, hàng chục ngọn đèn như hào quang tỏa chiếu, tô điểm cho hình ảnh của Đức Thánh Tổ Từ Đạo Hạnh hiển linh; là hàng trăm ngọn đèn thắp sáng rực cả rừng tre xanh ngắt, nhuộm cả mặt hồ mênh mông.

Một trong những yếu tố không thể thiếu đã làm nên thành công cho vở diễn là phần âm nhạc và hiệu ứng âm thanh, được thực hiện bởi nhóm Master Fader, những nhân tố chính của dàn nhạc giao hưởng đương đại Rhapsody Philharmonic. Với âm hưởng âm nhạc múa rối truyền thống kết hợp chèo và World Music, Master Fader đã đồng hành cùng ekip của vở diễn trong hơn 1 năm để thực hiện phầm âm nhạc và hiệu ứng âm thanh, các thành viên của nhóm đã có nhiều ngày không ngủ, mang máy thu âm đến từng gốc cây, ngọn cỏ, ruộng lúa của khu vực chùa Thầy để thu những âm thanh chân thực nhất của cuộc sống nơi này.

Bên cạnh đó, vở diễn Thủa ấy Xứ Đoài còn gây ấn tượng với cấu trúc thủy đình nặng 10 tấn (kể cả máy móc) thi công trong 6 tháng, diện tích mặt hồ 3,75 ha, 3000m2 mặt nước. Phần trang phục được đầu tư cầu kì và công phu đến từ ekip designer Châu Uni thực hiện trong 6 tháng.

Phần biên đạo được thực hiện bởi các vũ công Kiều Lê, Hà My, Xuân Sơn, Sơn Dương, Tùng Nguyễn, Đức Minh. Phục dựng rối nước được thực hiện bởi Quốc Khanh, Đoan Trang đến từ Nhà hát múa rối Thăng Long. Trong khi đó phần thực hiện sân khấu được chính đạo diễn Việt Tú cùng ekip Hải Linh và Liên Anh thực hiện.

Vở diễn thực cảnh đầu tiên của Việt Nam Thủa ấy Xứ Đoài, là một một tác phẩm văn hoá, du lịch vô cùng đặc sắc của đạo diễn Việt Tú & ekip với sự đầu tư của ông Chủ tập đoàn Tuần Châu, Đào Hồng Tuyển, công ty CP Tuần Châu Hà Nội. Tác phẩm này không chỉ mang lại những giá trị về nghệ thuật, mà còn cả những giá trị nhân văn to lớn.

Ở thời điểm khởi đầu, khi nhận được yêu cầu từ ông Đào Hồng Tuyển, nếu ekip quyết định sử dụng diễn viên chuyên nghiệp, vở diễn có thể ra mắt sau đó 3 tháng. Nhưng đạo diễn Việt Tú đã có một ý tưởng táo bạo, đó chính là kết hợp cùng những người nông dân thuần thành vùng Chùa Thầy. Sự mạo hiểm này đã làm thời gian dàn dựng tăng lên thành một năm. Tuy nhiên, với tầm nhìn của mình ngay lập tức chủ đầu tư đã đồng ý. Và thực tế đã chứng minh không gì tuyệt vời bằng người nông dân kể câu chuyện của chính mình, cũng như tạo thêm công ăn việc làm cho hàng trăm lao động phổ thông trong vùng.

Sự mạo hiểm ấy đã được đền đáp khi chính những công ty du lịch lữ hành đến xem vở diễn đã chia sẻ, một trong những yếu tố sẽ biến Thủa ấy Xứ Đoài trở thành một tác phẩm văn hoá độc nhất trên thị trường du lịch ở thời điểm hiện tại chính là phần diễn xuất của những người nông dân, vẫn giữ nguyên được sự thuần thành, vô tư, xúc động. Nhưng họ cũng tạo sự ngạc nhiên khi tạo nên cảnh tượng hàng trăm người nông dân hát múa, nhảy, di chuyển đội hình không thua diễn viên chuyên nghiệp.

Đánh giá sau khi theo dõi tác phẩm Thủa ấy Xứ Đoài, nhà sử học, đại biểu quốc hội Dương Trung Quốc dành nhiều lời có cánh: “Đây là một buổi biểu diễn thử nghiệm và có lẽ điều đáng nói nhất là ngoài sự đầu tư hoành tráng còn là sự đầu tư về con người, sử dụng chính những người dân nơi đây làm diễn viên, làm sống tại những giá trị văn hóa dân gian rất đáng trân trọng của xứ Đoài này. Nó làm tôi gợi nhớ lại thời kì mà người ta hay làm những vở kịch do người dân đóng, gây ấn tượng rất lớn. Cảm hứng đó sẽ mang lại những triển vọng rất tốt cho tác phẩm này.

Đánh giá sự hỗ trợ của âm thanh ánh sáng, ông nói: “Không thể không kể đến sự đầu tư lớn từ phía nhà đầu tư, tuy nhiên quan trọng nhất vẫn là sự đầu tư về con người. Sự lựa chọn hết sức hay ho”. Tôi nghĩ rằng, qua thực tế, nhà sản xuất sẽ điều chỉnh dần về nội dung hay hình thức để nâng cao chất lượng. Tuy nhiên, có thể khẳng định với nền móng hiện có, đây thực sự là một tác phẩm hay.

Một trong những điểm độc đáo của vùng đất Sài Sơn chính là nghệ thuật múa rối nước. Cho nên dùng không gian nước vừa tạo ra vẻ đẹp tự nhiên, vừa tạo ra sự mát mẻ, thoáng đãng, phù hợp với nhu cầu giải trí về văn hóa, phát huy được thế mạnh về cảnh quan cũng như các tiết mục.

Ông Dương Trung Quốc đánh giá cao sự đầu tư từ phía ông Đào Hồng Tuyển - ông Chủ tập đoàn Tuần Châu: “Đại gia đầu tư cho văn hóa ở Việt Nam không phải ít nhưng thành công hay không lại là chuyện khác. Để thành công trong dự án như thế này là rất khó khăn. Chính vì thế ở đâu đó, nếu có ai thất bại thì cũng nên chia sẻ với họ.

Riêng với anh Đào Hồng Tuyển, anh ấy đã làm nhiều dự án nên đã có sự tích lũy và cầu thị, lắng nghe và có sự đầu tư lớn về cơ sở hạ tầng, thậm chí, tôi còn được biết ở một số hạng mục có sự tham khảo, tư vấn của người nước ngoài”.

Với vở diễn thực cảnh đầu tiên của Việt Nam Thủa ấy Xứ Đoài, một lần nữa đạo diễn Việt Tú đã khẳng định nhãn quan nghệ thuật, vị thế tiên phong của mình trong môi trường nghệ thuật Việt Nam. Nếu năm 2002, anh bước vào nghề với Nhật Thực 1, thì liên tục những năm sau đó, là những tác phẩm sân khấu giải trí dấu ấn như Cơn ác mộng của người thợ may (khai sinh ra khái niệm vở diễn thời trang tại Việt Nam), tiên phong trong việc đưa các bộ môn của nghệ thuật đương đại vào tác phẩm sân khấu và sự kiện giải trí được cả thị trường đón nhận, rồi liên tiếp những Con đường âm nhạc, Không gian âm nhạc, Hồ Ngọc Hà Live Concert, Tùng Dương Live Concert… Gần nhất, vở diễn Tứ Phủ về nghi lễ hầu đồng đã mang đến những thành công và tiếng vang trên bình diện quốc tế, góp phần vào hành trình đưa Thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ trở thành Di sản văn hoá phi vật thể nhân loại UNESCO.

Nguồn: Gia đình Việt Nam