Những hành vi của cha mẹ dễ khiến con trẻ trở nên bất hiếu và 3 giải pháp hữu ích

Các chuyên gia tâm lý học cho rằng, con cái bất hiếu hoá ra hoàn toàn là do cha mẹ “bồi dưỡng” mà nên. Cách giáo dục không thích đáng của cha mẹ đã để lại trong tâm con trẻ sự oán trách, ám ảnh, bình thường không dễ biểu hiện ra, chỉ khi chịu sự xung kích mới bộc phát.

Những kiểu bạo hành hay cưng chiều quá mức của cha mẹ đều sẽ dễ dàng tạo nên những hành vi sai trái cho con trẻ. Dưới đây là một số loại như vậy:

Thích khoác lác

Rất nhiều cha mẹ thích khoác lác về tiền bạc, quyền thế trước mặt con trẻ. Như vậy rất dễ khiến cho con cái tiếp thu một loại tư tưởng vụ lợi.
Những kiểu cha mẹ như thế không thể bồi dưỡng nên một đứa con hiếu thuận, hơn nữa còn là tiền đề tạo ra những hành vi tiêu cực cho con. Đó là nguyên nhân dẫn đến những hành vi phi đạo đức của đứa trẻ, khiến chúng lười lao động, thích gây chuyện thị phi.

Đánh mắng con cái

Nhiều bậc cha mẹ thường vin vào câu: “Thương cho roi cho vọt” để dạy dỗ con cái. Nhưng độ tuổi lên 5, lên 6 lại chính là thời kỳ then chốt nhất quyết định việc trưởng thành tâm lý của con trẻ.

Nếu thường xuyên bị đánh mắng, con trẻ sẽ rất dễ sinh ra ác cảm và tâm lý oán giận với cha mẹ. Sau này con trẻ cũng sẽ “lấy đạo của người trả lại cho người“, chủ động bạo hành người khác.

Thích bao bọc, chiều chuộng con cái

Bản tính thích ôm đồm và chiều chuộng của cha mẹ vô hình chung đã cướp đi cơ hội lao động và hiếu thuận của con trẻ, khiến tâm lý của trẻ càng lúc càng trở nên lạnh lùng, hờ hững.

Có người mọi việc lớn nhỏ trong nhà, kể cả những việc vụn vặt như: giặt tất, khăn tay, quét nhà, đổ rác… nhất loạt đều không cho trẻ đụng vào mà đều tự mình ôm đồm hết.

Như vậy, con cái sẽ cảm thấy tình thương của cha mẹ đối với mình là lẽ đương nhiên, sự cho đi và hy sinh của cha mẹ đơn giản là nghĩa vụ. Một khi cha mẹ không đáp ứng được yêu cầu của chúng, thì trong tâm của con trẻ sẽ khởi lên tâm oán trách, ích kỷ.

Có bậc cha mẹ còn thỏa mãn hết thảy mọi yêu cầu của con cái, ví như con cần bao nhiêu tiền thì cho bấy nhiêu. Nếu như trong nhà không có thì hỏi mượn của người thân bạn bè, cốt sao con mình vui vẻ, không nổi nóng, oán trách là được. Như thế thương con mà chẳng bằng hại con vậy.

Khi còn trẻ trung khỏe mạnh, cha mẹ hết lòng phục vụ con cái, dẫu là sức khỏe, hạnh phúc, niềm vui, sự nghiệp của bản thân hết thảy đều bỏ qua một bên. Hình tượng “tôi tớ” toàn tâm toàn ý phục vụ ấy vô hình chung đã bén rễ sâu vào trong tâm của đứa trẻ, dẫn đến những cái nhìn lệch lạc.

Nhưng đáng buồn là phần lớn phụ huynh đều không thể tưởng tượng được rằng, bao nhiêu vất vả gian khổ của mình sau cùng chỉ đổi lại được một đứa con bất hiếu.

Hay cằn nhằn

Có câu nói rằng: “Con cái thành công là nhờ tấm lòng của người mẹ. Con cái thất bại là bởi cái miệng của người mẹ“. Những lời cằn nhằn, nhiếc móc của cha mẹ dễ khiến con trẻ nảy sinh cảm xúc tiêu cực. Từ trong lòng đứa trẻ cho rằng cha mẹ không đáng được tôn trọng, lâu ngày sẽ sinh ra hành vi chống đối lại cha mẹ.

Con trẻ phần lớn đều có cách nghĩ của riêng mình, đặc biệt là ở tuổi dậy thì, khi mà thân thể và tâm lý của trẻ đều đang ở trong một giai đoạn đặc thù.

Thay đổi đặc trưng về mặt tâm lý của trẻ trong thời gian này biểu hiện ở việc tăng mạnh ý thức tự chủ, lòng tự tôn trở nên mạnh mẽ, mong muốn được tìm tòi khám phá, giao lưu học hỏi. Bởi thế nếu phải nghe những lời cằn nhằn, nhiếc móc thì lòng tự tôn ấy có thể sẽ bị đụng chạm, gây ra nhiều cảm xúc tiêu cực.

Chửi bậy

Đây là điều cấm kỵ mà cha mẹ không được làm trước mặt con cái. Chúng ta ngạc nhiên và mắng con hỗn láo khi con dùng những từ ngữ chửi bậy để nói một người khác. Mà chúng ta không nghĩ rằng, con chính là bản sao của bạn.

Những từ ngữ tục tĩu đó xuất phát từ đâu? Nếu đó không phải thốt là từ miệng những người trẻ biết, mà người gần nhất với trẻ chính là cha mẹ.

So sánh, chỉ trích con trước mặt mọi người

Mỗi đứa trẻ là một cá thể độc lập và không có đứa trẻ nào là hoàn hảo. Trẻ có thể chơi điện tử rất giỏi nhưng học lại kém hoặc trẻ học rất giỏi nhưng kỹ năng giao tiếp lại kém. Điều cha mẹ cần làm là cố gắng khuyến khích trẻ làm được những điều trẻ đang yếu và phát huy những điều trẻ đã làm được.

Việc chê trách trẻ trước mặt người khác chỉ khiến cho trẻ bị tổn thương, ngang bướng, chống đối, nổi loạn nếu trẻ đã lớn và tự ti khi trẻ còn nhỏ.

Nói xấu ai đó trước mặt con

Thay nhau kể xấu, phán xét và chỉ trích một ai đó khi đang có sự hiện diện của con trẻ là việc mà nhiều cha mẹ Việt mắc phải. Tính xấu này sẽ làm cho con cái vô tình ảnh và lớn lên có xu hướng tương tự. Khi đánh giá người khác chỉ biết nhìn nhận ở góc độ tiêu cực. Vì vậy kể xấu người khác là một trong những điều cha mẹ không nên làm trước mặt con.

Thay vào đó, cha mẹ nên nhớ và nghĩ đến những người tốt, việc tốt để có thể nói với nhau khi có mặt trẻ. Khen ngợi hoặc tìm ra những điều tốt đẹp của người khác để bàn cũng là cách dạy con thông minh. Vì qua câu chuyện đó, trẻ sẽ hiểu được việc nào tốt, việc nào xấu giúp hình thành lối sống đúng đắn về sau.

Cha mẹ nói dối nhau hoặc nói dối người khác

Nói dối là sai lầm mà các cha mẹ Việt hay mắc phải nhất, đặc biệt là trước mặt con. Nếu việc này được lặp đi lặp lại thì trẻ sẽ mặc định rằng nói dối chẳng có gì là xấu cả, lâu dần hình thành nên tính nói dối ở trẻ em. Ban đầu là nói dối cha mẹ, sau là với mọi người xung quanh. Ban đầu là nói dối việc nhỏ, sau là việc lớn.

Bởi vậy, cha mẹ nên hạn chế nói dối trước mặt con cái. Nếu rơi vào trường hợp cần nói dối thì phải hết sức tế nhị.

Nếu việc nói dối để tốt cho một ai đó hoặc cho một sự việc nào đó thì cha mẹ phải giải thích cho con hiểu ngay khi có thể. Tránh để trẻ hiểu rằng việc nói dối là hiển nhiên.

Cãi nhau

Những cuộc cãi vã thường mang đến những ảnh hưởng rất tiêu cực cho trẻ. Nếu có mâu thuẫn, cha mẹ không nên cãi vã trước mặt con. Nội dung cuộc tranh cãi và thái độ của cả hai sẽ làm tổn thương đến trẻ. Trẻ sinh ra tâm lý chán chường, nản lòng và có xu hướng sống tiêu cực.

Chưa kể, hình ảnh của cha hay mẹ sẽ bị “xấu đi”, sẽ không còn là tấm gương của trẻ. Điều này sẽ khiến cho việc dạy con gặp khó khăn. Thay vào đó, cha mẹ có thể “xử lý mâu thuẫn” khi không có con ở nhà hoặc đến một nơi chỉ có hai người.

Nhiệm vụ của cha mẹ không phải là nuôi con đủ đầy, hạnh phúc, đáp ứng mọi đòi hỏi của con trẻ mà là nuôi dạy được một đứa con biết hiếu thuận. Điều đó phải được ươm mầm cho con trẻ từ khi còn rất nhỏ. Dưới đây là một số kỹ năng tâm lý học, các bậc cha mẹ có thể áp dụng ngay để dưỡng thành một đứa con ngoan:

1. Bồi dưỡng lòng thương xót với kẻ yếu

Chỉ khi con biết thương xót kẻ yếu thì mới có thể hiếu thuận với cha mẹ. Sau khi con cái lớn lên, cha mẹ sẽ dần dần già đi, cũng sẽ trở thành một người yếu đuối.

Đối với xã hội mà nói, người yếu là nhóm người đòi hỏi ít, nhưng lại cống hiến nhiều. Còn đối với con cái mà nói, cha mẹ cũng là thuộc dạng người đòi hỏi ít mà cống hiến nhiều.

Vậy nên, người không biết tôn trọng người yếu thế, nghèo khổ thì thường thường sẽ không hiếu thuận với cha mẹ.

2. Bồi dưỡng những cảm xúc đạo đức tốt đẹp cho trẻ

Bạn giúp một người già bị ngã đứng dậy, đưa đến bệnh viện và nhận được lời khen. Lúc này sẽ có một cảm giác trải nghiệm đạo đức tốt đẹp sinh ra, từ đó về sau khiến bạn không ngừng làm việc tốt.

Bồi dưỡng lòng hiếu thảo của con trẻ cũng giống như vậy. Vậy nên, cha mẹ ngày thường nên để con cái làm thêm một số việc vặt trong nhà. Hãy khen ngợi con trẻ đúng lúc, đồng thời cũng là đang bồi dưỡng trẻ.

3. Biết giả ốm, giả mệt đúng lúc

Giả ốm là để tạo cơ hội cho con cái chăm sóc cha mẹ, giả mệt là để tạo cơ hội cho con cái làm thêm nhiều việc nhà và thấu hiểu được nỗi vất vả của cha mẹ.

Thay vì ôm đồm làm tất cả mọi thứ, bạn cần biết “buông” đúng lúc, đúng chỗ. Ví như có thể nói những câu như: “Mẹ/bố mệt quá! Con giúp mẹ/bố nấu cơm nhé!“, hoặc giả như: “Mẹ/bố cảm thấy không khoẻ lắm. Hôm nay con ăn cơm rồi tự rửa bát nhé!“.

Trẻ con vốn thích hoạt động. Sở dĩ trẻ trở nên lười biếng là bởi cha mẹ không tạo ra cơ hội lao động cho chúng. Đoán chắc rằng sau khi nghe được những lời như trên, đứa trẻ nào cũng đều hào hứng làm theo. Chúng sẽ không coi đó là lao động cưỡng bách mà là một thứ niềm vui.

Nguồn: Gia đình Việt Nam