Bộ Y tế đề xuất bỏ hộ khẩu, bỏ phạt sinh con thứ 3

Tại buổi gặp gỡ báo chí chiều 17-10, Bộ Y tế đã thông báo một số điểm mới trong Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Đại diện Bộ Y tế đề nghị bãi bỏ các quy định về hộ khẩu - điều kiện đang cản trở và hạn chế quyền công dân, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng dân số.

Hộ khẩu làm khó người dân

Ông Nguyễn Văn Tân - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế - cho rằng tất cả những gì gây cản trở cho người dân cần phải bỏ, trong đó có quy định về hộ khẩu.

"Sổ hộ khẩu đang được coi là giấy tờ căn cứ để xét duyệt chuyện học hành, xin việc... Cá nhân tôi phản đối những quy định như sổ hộ khẩu. Người dân phải có nghĩa vụ đăng ký tại nơi cư trú và khi thay đổi cũng phải đăng ký lại nhưng không nhất thiết phải lệ thuộc vào sổ hộ khẩu. Trên thế giới, rất hiếm nước như Việt Nam còn duy trì quy định về sổ hộ khẩu" - ông Tân nhìn nhận.

Lần đầu tiên trong suốt 20 năm qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhận định nếu duy trì chính sách giảm sinh quá lâu sẽ để lại những hệ lụy rất khó giải quyết. Do đó, nghị quyết lần này đã chuyển hướng công tác dân số sang giải quyết toàn diện các vấn đề: quy mô, cơ cấu, phân bổ, nâng cao chất lượng dân số.

Nếu định hướng từ trước đến nay là đi theo một chiều trên phạm vi cả nước, vận động mọi người dân sinh ít, khẩu hiệu mỗi cặp vợ chồng sinh 1-2 con hoặc dừng lại 2 con để nuôi dạy cho tốt… thì nghị quyết lần này không đặt ra vấn đề tiếp tục giảm sinh. Theo nghị quyết, trước mắt duy trì mức sinh thay thế, cụ thể tiếp tục vận động giảm sinh ở nơi có mức sinh cao, đồng thời vận động sinh đủ 2 con ở nơi thấp hơn mức sinh thay thế.

Không quy định cấm người dân hạn chế số con

Một trong những nội dung được dư luận quan tâm là "nới" mức sinh tại những vùng có tỉ lệ sinh thấp. Ông Nguyễn Văn Tân cho biết về mặt chính sách pháp luật, Việt Nam không có quy định khống chế người dân sinh bao nhiêu con. Tuy nhiên, chúng ta có chính sách vận động mỗi gia đình sinh đủ 2 con để nuôi dạy cho tốt, trừ những đảng viên thì có một số quy định hạn chế. Theo Nghị quyết của Đảng năm 2008, đảng viên sinh con thứ 3 bị kỷ luật, sinh con thứ 4 bị khai trừ. Đến năm 2013, quy định đã nới lỏng hơn: đảng viên sinh con thứ 3 bị cảnh cáo, thứ 4 bị kỷ luật, đến con thứ 5 mới bị khai trừ. Rất ít đảng viên vi phạm điều này.

Qua rà soát, Bộ Y tế ghi nhận có 7 địa phương quy định vi phạm pháp luật là cấm người dân sinh con thứ 3, nếu vi phạm thì xử phạt. Nhận định đây là những nội dung không phù hợp với quy định pháp luật, Bộ Y tế sẽ làm việc với Sở Tư pháp các tỉnh để yêu cầu các địa phương rà soát và bỏ những quy định trên .

Theo ông Tân, với những quy định trong hương ước, quy ước của làng, xã thì Bộ Y tế không có quyền can thiệp, kể cả việc xử phạt người sinh con thứ 3, bởi đây là những quy định người dân tự nguyện cam kết với nhau.

Nguồn: Gia đình Việt Nam