Đánh con chỉ một lần cũng để lại hậu quả khó lường

Cùng với 51 quốc gia khác trên toàn thế giới, Pháp vừa chính thức ra lệnh cấm các hình thức trừng phạt bằng đòn roi đối với trẻ em. Như vậy, trên thế giới đã có 52 quốc gia coi việc cha mẹ, giáo viên hay bất kỳ ai đánh trẻ là hành vi phạm pháp. Nhưng ở nhiều nơi khác, khi một phụ huynh đánh con, chỉ cần không nghiêm trọng, vẫn được coi là biện pháp kỷ luật cần thiết và luôn được tha thứ, thậm chí đáng buồn hơn, còn được cổ súy.

Trong nhiều năm qua, vô số chuyên gia tâm lý, nhà nghiên cứu xã hội học và phụ huynh gợi ý rằng, nên nghiêm cấm hình thức trừng phạt bằng đòn roi đối với trẻ. Lý do quan trọng nhất, theo Peter Newell, điều phối viên tổ chức End Punishment of Children, "mọi người đều có quyền bảo vệ tính toàn vẹn thân thể, và trẻ em cũng là con người".

1. Đánh con sẽ biến trẻ thành người hay đánh đập

Nhiều nghiên cứu chuyên sâu đều ủng hộ quan điểm cho rằng, có mối liên hệ trực tiếp giữa tình trạng bị đòn roi thuở ấu thơ với hành vi bạo lực ở tuổi thiếu niên và giai đoạn trưởng thành sau này. Gần như mọi tên tội phạm nguy hiểm nhất đều trải qua tuổi thơ thường xuyên bị đe dọa và đánh đập. Trẻ luôn học được thái độ và hành vi thông qua quan sát và bắt chước hành động của cha mẹ, dù tốt hay xấu. Do đó, trách nhiệm của phụ huynh là phải nêu gương tốt cho con về lòng nhân từ và khoan dung.

2. Đôi khi hành vi xấu của trẻ chỉ đơn giản là đang phản ứng lại

Nhu cầu lớn nhất của trẻ là được cha mẹ thực lòng chú ý tới mình. Trong thời đại vô cùng bận rộn ngày nay, rất ít trẻ em được cha mẹ dành đủ thời gian và sự quan tâm. Trừng phạt bằng đòn roi, không chỉ không hiệu quả mà rõ ràng còn vô cùng bất công.

3. Đòn roi khiến trẻ không thể học được cách giải quyết mâu thuẫn một cách hiệu quả và nhân văn

Như nhà giáo dục John Holt từng viết: "Khi chúng ta khiến một đứa trẻ sợ hãi, chúng ta đã đột ngột dập tắt khả năng học hỏi". Đòn roi làm suy giảm cơ hội học hỏi cách giải quyết vấn đề hiệu quả hơn cho trẻ. Kết quả là, nếu trường hợp tương tự xảy ra trong tương lai, trẻ bối rối không biết làm gì hoặc lại phản ứng theo hướng tiêu cực.

4. Trừng phạt bằng đòn roi làm rạn nứt sự gắn kết giữa cha mẹ và con cái

Bởi yêu thương người làm đau mình không phải là bản chất con người. Tinh thần hợp tác đích thực mà mọi cha mẹ đều khao khát chỉ có thể được xây dựng và vun đắp thông qua mối quan hệ tình cảm bền chặt dựa trên tình yêu, sự tôn trọng lẫn nhau.

Ngược lại, sự hợp tác dựa trên yêu thương và tôn trọng sẽ bền vững cùng thời gian, mang theo hạnh phúc dành cho cả hai phía: cha mẹ - con cái.

5. Đòn roi khiến trẻ tích tụ cơn giận dữ và buồn bực

Trẻ vị thành niên hay giận dữ không phải từ trên trời rơi xuống. Cơn giận bị tích trữ trong nhiều năm có thể trở thành thứ gây sốc nặng cho cha mẹ một khi trẻ đủ lớn, đủ khỏe để bày tỏ cơn giận đó. Đòn roi có vẻ như sẽ sản sinh ra được "hành vi tốt" trong những năm đầu đời của bé, nhưng luôn phải trả giá rất cao, và người trả giá chính là cha mẹ và toàn xã hội, khi đứa trẻ bước vào thời kỳ niên thiếu và chớm trưởng thành.

6. Đánh trẻ sẽ khiến trẻ có bản ngã thấp và vô cùng tự ti khi lớn lên

Nếu trẻ thường ít được cha mẹ quan tâm, trừ những lúc bị đánh, sẽ càng làm trầm trọng thêm quan niệm đau đớn và khoái cảm trong tâm trí trẻ. Trong trường hợp này, trẻ sẽ có bản ngã thấp, cảm thấy vô cùng tự ti và tin rằng mình không xứng đáng với những điều tốt đẹp.

7. Ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của trẻ

Những roi vọt ở vùng dưới của cột sống gửi sóng khắp chiều dài cột sống và có thể gây chấn thương. Sự phổ biến của các cơn đau vùng thắt lưng ở người trưởng thành trong xã hội rất có thể có nguồn gốc từ hình phạt phải chịu từ thuở ấu thơ. Một số trẻ bị liệt do bị tổn thương thần kinh vì đòn roi. Một số trẻ thậm chí tử vong do bị đánh, dù nhẹ, chỉ vì mang trong người một số mầm bệnh khác nhưng không được chẩn đoán kịp thời.

8. Đánh con là bạn đang truyền hải đến con thông điệp sai lầm

Rằng có thể làm tổn thương người khác, chỉ cần họ nhỏ hơn và yếu hơn bạn. Đứa trẻ sau đó sẽ kết luận rằng, đối xử thô bạo với các bạn nhỏ người hay nhỏ tuổi hơn mình đều không có gì sai trái. Khi trưởng thành, trẻ có thể không có được sự thương cảm dành cho những người kém may mắn hơn mình, trong khi đó lại sợ hãi những người quyền lực hơn mình.

9. Trừng phạt bằng đòn roi khiến trẻ nghĩ rằng đánh đập là cách phù hợp để bày tỏ cảm xúc và giải quyết vấn đề

Nếu một đứa trẻ không quan sát được cha mẹ giải quyết rắc rối theo cách sáng tạo và nhân văn, làm sao trẻ có thể tự mình làm điều đó một cách sáng tạo, nhân văn? Vì lý do này, kiểu dạy dỗ thiếu kỹ năng thường được tiếp diễn ở thế hệ tiếp theo.

Trí thức trẻ

Nguồn: Gia đình Việt Nam