Trẻ chậm nói có kém thông minh hay là thần đồng như Einstein?

Trẻ mẹ thường có “tật” so sánh con mình với con nhà hàng xóm. Và ngay khi phát hiện trẻ chậm nói cha mẹ sẽ cuống cuồng lo lắng. Trẻ chậm nói có kém thông minh hay đang bị bệnh lý nguy hiểm nào…? Hàng chục câu hỏi liên tiếp xuất hiện và mẹ cần câu trả lời sớm.

Quá trình phát triển ngôn ngữ ở trẻ bình thường

Theo tài liệu y khoa của các bác sĩ bệnh viện Nhi Đồng chia sẻ với báo chí, quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ sau sinh như sau:

• Trẻ từ 3-6 tháng: Nói được nguyên âm “a”, từ “ba”, “bà”.
• Trẻ từ 6-9 tháng: Nói được 2 âm khác nhau “ma ma” “ da da”.
• Trẻ từ 9-12 tháng: Trẻ phát âm “ê” “a” kéo dài thành một chuỗi âm thanh như người lớn nhưng không rõ từ.
• Trẻ từ 12-15 tháng: Trẻ phát âm như tiết tấu âm nhạc để giữ cho câu chuyện tiếp tục.
• Trẻ từ 15-18 tháng: Sử dụng được 4 từ, thường là tên con vật kết hợp với cử chỉ, đưa tay vẫy, chỉ.
• Trẻ từ 18 tháng đến 2 năm: Biết khoảng 25 từ, gọi tên người, chào hỏi, từ chối.
• Trẻ 2-3 tuổi: Nói rất nhiều, biết từ 50 đến 200 từ, tự nói chuyện khi chơi.
• Trẻ 3-4 tuổi: Tự kiểm soát được cường độ giọng nói, xây dựng ngữ điệu như người lớn, thường hỏi cái gì, ở đâu, tại sao, nhắc lời người khác với 6 từ.

Nguyên nhân trẻ em chậm nói

Có 2 nhóm nguyên nhân chính khiến bé chậm nói:

Về mặt thể chất

Có thể do trục trặc trong vòm miệng, như với lưỡi hoặc hàm ếch. Dây hãm ngắn cũng có thể hạn chế cử động của lưỡi khiến trẻ khó nói…

Thính giác có vấn đề cũng ảnh hưởng đến việc chậm nói. Đây chính là lý do các chuyên gia khuyên nên kiểm tra thính lực cho bé ngay sau khi sinh. Trẻ khó nghe cũng sẽ gặp khó khăn trong việc hiểu, bắt chước và sử dụng ngôn ngữ.

Về mặt tâm lý

Xem tivi, tiếp xúc với điện thoại thông minh quá nhiều chính là lý do phổ biến khiến trẻ chậm nói. Các sản phẩm công nghệ cao này tuy tiện lợi nhưng sẽ ảnh hưởng đến khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ do không được nói chuyện với cha mẹ. Xem tivi cũng không cần suy nghĩ, dần tạo thói quen lười nói và giao tiếp ở trẻ.

Một số ít trẻ chậm nói do hội chứng tự kỷ, tăng động kém chú ý. Cha mẹ khi phát hiện con chậm nói nên cho bé đi khám ngay.

Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm nói

Ngay khi phát hiện trẻ có những triệu chứng bất thường về giọng nói dưới đây mẹ cần lập tức đưa bé đi khám:

• 2-24 tháng: Bé không hề ê a tập nói hay có bất kỳ phản ứng nào khi bạn gọi tên. Bé cũng không sử dụng cử chỉ, dù là vẫy tay.
• 18 tháng tuổi: Vốn từ vựng của bé ít hơn 6 từ. Bé thích sử dụng cử chỉ để giao tiếp hơn là nói chuyện. Thỉng thoảng, bé cũng gặp khó khăn trong việc lặp lại từ
• 2 tuổi: Bé chỉ bắt chước lời nói và hành động mà không thể tự tạo ra câu hoặc cụm từ cùng lúc.
• Không thể nghe những chỉ dẫn đơn giản.
• Có giọng nói bất thuờng.

Hội chứng Einstein là gì?

Thuật ngữ “hội chứng Einstein” được dành cho những đứa trẻ chậm nói sáng dạ. Bản thân nhà khoa học Einstein – người được đặt tên cho hội chứng này này cũng chỉ biết nói vào năm lên 4 tuổi. Khái niệm này được Thomas Sowell, tác giả cuốn sách “”The Einstein Syndrome: Bright Children who Talk Late” đưa ra.

Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm nói có kém thông minh không mẹ cần quan sát các biểu hiện sau:

• Khả năng phân tích xuất sắc
• Sở thích chọn lọc
• Ý chí mạnh mẽ
• Khả năng ghi nhớ sớm
• Chậm trễ trong việc đi vệ sinh

Như vậy trẻ chậm nói cũng có thể trở thành thiên tài như Einstein nếu có các dấu hiệu nhận biết như trên.

Trẻ chậm nói có nên đi khám?

Đừng chần chừ gì mà không đưa con đi khám. Chính sự chủ quan này sẽ làm trễ việc phát hiện các dấu hiệu của trẻ và ảnh hưởng đến thời gian can thiệp cho trẻ.

Với trẻ chậm nói, điều trị càng sớm càng tốt, do gia đoạn 2-3 tuổi là giai đoạn vàng để can thiệp, trị liệu cho bé. Trẻ càng lớn càng khó can thiệp hơn, thời gian điều trị cũng lâu hơn.

Trẻ chậm nói và cách điều trị

Từ nguyên nhân trẻ bị bệnh bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp. Nếu do mặt thể chất các bác sĩ sẽ có những biện pháp cụ thể,có thể làm những tiểu phẫu nhỏ, hoặc đeo máy trợ thính để giúp bé học nói dễ dàng hơn. Con nếu xuất phát từ nguyên nhân tâm lý, thì chính ba mẹ sẽ là người giúp bé học nói nhanh nhất. Phụ huynh nên:

• Dành nhiều thời gian hơn nữa để trò chuyện với con để con bắt chước các âm thanh và cử chỉ.
• Đọc sách cho bé nghe trước khi đi ngủ.
• Tranh thủ các tình huống hằng ngày để khuyến khích trẻ nói và bộc lộ ngôn ngữ…

Trẻ chậm nói có kém thông minh không? Phải xác định được nguyên nhân mới trả lời chính xác được. Nhưng  dù con bạn ở tuổi nào đi nữa, nhận ra và xử lý vấn đề càng sớm càng tốt.

Nguồn: Gia đình Việt Nam