Nhà tâm lý học người Mỹ William James từng nói rằng: “Gieo một hành động sẽ thu lại được một thói quen, gieo một thói quen sẽ thu lại được một tính cách và gieo một tính cách sẽ thu lại được một vận mệnh.”
Nói như vậy có nghĩa là, vận mệnh của mỗi chúng ta được quyết định bởi tính cách của chúng ta. Mà tính cách thì hình thành từ thói quen. Thói quen tốt sẽ hình thành tính cách tốt và ngược lại.
Sức mạnh của thói quen mạnh hơn rất nhiều so với suy nghĩ của chúng ta, nó có thể đưa một người lên thiên đường nhưng cũng có thể tiễn một người xuống địa ngục.
Vậy thì thói quen của con người nên được hình thành vào thời điểm nào? Câu trả lời đó là khi mỗi người còn là một đứa trẻ. Chẳng thế mà ông bà ta từ xưa đã có câu: “Dạy con từ thuở còn thơ”.
Thói quen xấu sẽ đưa trẻ rời xa con đường đúng đắn, thói quen tốt có thể thúc đẩy trẻ dũng cảm, mạnh dạn tiến về phía trước trên con đường mang tên cuộc đời.
Cổ nhân có câu: “Tính tương cận, tập tương viễn”, con người khi mới sinh ra, tính tình đều như nhau cả, chỉ là trong quá trình trưởng thành, chịu ảnh hưởng của môi trường hoàn cảnh mà tập tính, thói quen trở nên khác nhau mà thôi.
“Từ tốt trở thành xấu chỉ trong một khắc, từ xấu muốn trở nên tốt phải mất cả năm”, câu nói này quả không sai.
Thói quen tốt là đọc sách có thể biến mất chỉ trong tích tắc, thay thế cho thói quen tốt đó là thói quen cày game trên mạng; Thói quen xấu là hút thuốc lá muốn cai, rất muốn cai nhưng để cai được phải mất rất nhiều thời gian.
Vì thế nên, chỉ có hình thành thói quen tốt từ nhỏ, mới có thể khiến đứa trẻ lớn lên được hưởng ích lợi cả đời.
Ảnh minh họa.
Dưới đây là 10 việc – tương đương với 10 thói quen bố mẹ nên cố gắng “ép” con làm càng sớm càng tốt.
1. Việc của mình tự mình làm
Con người sống một đời, có rất nhiều thói quen hình thành từ tấm bé.
Như hoàng đế cuối cùng của nhà Thanh – Phổ Nghi từ nhỏ đã được chăm theo kiểu: Cơm đưa đến miệng thì há miệng, quần áo đưa đến người thì chỉ việc dang tay ra mặc, ra ngoài đều có người đưa đón…
Đến khi trở thành bình dân, ông hầu như không biết tự sắp xếp cuộc sống của mình, áo mặc ngược, cúc đóng lệch, có lần quét đường thậm chí còn lạc mất đường về.
Con người ai cũng phải biết việc cơ bản nhất là tự chăm sóc bản thân. Cuộc sống phải tự mình trải qua, đó mới là nhân sinh. Như thế, khi có một ngày bố mẹ nên buông tay, mới có thể quá lo lắng, con cái cũng không quá sợ sệt.
2. Có việc cần làm sớm nhất có thể, không để nước đến chân mới nhảy
Rất nhiều người trưởng thành hiện nay mắc chứng bệnh “cao su”, nước đến chân mới nhảy. Những người này thuộc nhóm thiếu thói quen xử lý mọi việc theo hướng sớm nhất có thể.
Hãy hình thành cho trẻ thói quen này, như thế trẻ sẽ có đủ thời gian để ứng phó với những việc phát sinh, từ đó hình thành nên một tâm thái ung dung tự tại, không vội vã mà hỏng việc.
Ví dụ như nhất định phải yêu cầu trẻ làm xong bài tập mới được đi chơi…
3. Tham gia vào việc nhà, hình thành tính trách nhiệm
Bố mẹ đừng nghĩ rằng trẻ còn nhỏ, chưa thể làm giúp mình việc gì.
Hãy để trẻ làm những việc vặt vừa sức trong nhà, việc này có thể giúp trẻ hình thành nên tính trách nhiệm cần thiết suốt đời. Hãy để trẻ cảm nhận và hiểu rõ mình là một thành viên trong gia đình, phải có nghĩa vụ đảm đương gánh vác một số việc nhất định.
Trẻ hình thành được thói quen làm việc nhà sau này sẽ có lợi cho tương lai, khi chúng lớn lên, xây dựng gia đình của riêng mình.
4. Hình thành thói quen đọc sách
Nhất định phải để trẻ đọc một lượng sách thật lớn, vì việc đọc rất quan trọng.
Không cần giới hạn cho trẻ phải đọc sách nổi tiếng hay sách theo chủ đề nào đó, hãy để trẻ đọc những gì chúng hứng thú. Chỉ cần để trẻ hình thành nên thói quen này, ngồi yên và đọc sách là được.
Ngoài ra, bố mẹ cũng nên là những người thích đọc sách, thường xuyên đọc sách cùng con, như thế sẽ tạo thêm hứng thú và động lực cho trẻ.
Sách là nguồn kiến thức vô hạn, từ sách trẻ sẽ có một kho từ vựng phong phú, nâng cao khả năng viết lách, mở rộng kiến thức, nâng cao khả năng diễn đạt…
5. Học cách lựa chọn, biết cho đi và giữ lại
Chúng ta đều hiểu rằng đời người phải có cho đi, mới có nhận lại, nhưng khi thực sự cần cho đi, đặc biệt là khi phải từ bỏ những gì mình thích nhất, chúng ta lại rơi vào đau khổ tiếc nuối.
Từ nhỏ bồi dưỡng cho trẻ khả năng lựa chọn, kiến thức về việc cho đi, giữ lại cũng như thói quen tư duy, điều này giúp con bạn khi đối mặt với những vấn đề lớn sau này sẽ không bị bối rối, đồng thời trẻ cũng sẽ có mục tiêu rõ ràng cho mình.
Người càng sớm có mục tiêu cho mình thì cơ hội thành công càng cao.
6. Hình thành một nếp sống có quy luật, phép tắc
Sinh hoạt có quy luật là một trong những nhân tố giúp cơ thể khỏe mạnh.
Giờ giấc đảo lộn, thời gian ăn cơm không cố định, chơi điện tử thâu đêm… đây chính là những biểu hiện điển hình của việc thiếu khả năng tự kiểm soát bản thân. Và như đã nói, điều này ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của trẻ.
Vì thế, bố mẹ hãy giúp con hình thành nên thói quen sinh hoạt có nề nếp, quy luật, ví dụ mối ngày dậy vào lúc mấy giờ, ăn cơm vào giờ nào, làm bài tập vào giờ nào, đọc sách mấy lần, mấy giờ đi ngủ…
Sinh hoạt có giờ giấc, khi lớn lên trẻ có thể tự quy hoạch cuộc đời mình, tự lên kế hoạch cho mọi việc và có tính kiên nhẫn cao hơn hẳn những đứa trẻ sống không có quy luật.
7. Học cách lắng nghe, vui vẻ giúp đỡ người khác
Để làm được việc này, bố mẹ trước tiên hãy chịu khó lắng nghe con nói. Lắng nghe con nói là sự tôn trọng mà bố mẹ dành cho trẻ, làm được việc này, bố mẹ mới có thể dạy con lắng nghe mình và những người khác, hiểu cho người khác.
Hãy dạy trẻ học cách tôn trọng ý kiến của người khác và vui vẻ giúp đỡ những người xung quanh.
Việc này rất quan trọng khi trẻ trưởng thành và tham gia vào các mối quan hệ trong xã hội. Người có khí chất, thấu hiểu và chia sẻ sẽ luôn có những mối quan hệ xã hội rộng rãi.
8. Có sai buộc phải sửa, không được tái phạm lần 2
Khi trẻ mắc sai phạm, chớ vội nóng nảy nhưng không cho phép lặp lại lần thứ 2. Nếu còn tái phạm sẽ không được tha thứ.
Hãy chỉnh đốn sai phạm cho trẻ và dạy trẻ hình thành nên thói con sửa sai, phản tỉnh lại thói quen, lời nói và hành động của mình.
9. Dạy trẻ dám thử sức, dám hoài nghi
Trên thế giới này không có một con đường nào có thể chắc chắn dẫn đến thành công. Trong cuộc sống luôn có những yếu tố tiềm ẩn, thiên biến vạn hóa không dễ dàng nắm bắt.
Vì thế, muốn thành công phải có dũng khí, phải dám thử. Trong bối cảnh chưa thể xác định chắc chắn, tinh thần mạo hiểm sẽ là nguồn tài nguyên hiếm có nhất.
Hãy cổ vũ trẻ dám thử, và cũng nên cổ vũ trẻ dám hoài nghi bằng cách bồi dưỡng sự tự tin, tinh thần dám gánh vác và tư duy độc lập.
10. Khống chế cảm xúc của bản thân
Đừng cho rằng trẻ nhỏ mà muốn khóc là khóc muốn cười là cười, muốn cáu giận là cáu giận. Thực ra kiểm chế cảm xúc là việc mà một con người phải làm cả cuộc đời.
Cảm xúc của trẻ nhỏ cũng cần có không gian để trút xả và cũng cần có thói quen khống chế, điều tiết.
Ví dụ trẻ gặp phải vấn đề khó, không kiên nhẫn, hãy nói với trẻ gặp khó khăn mà tỏ ra chán nản, bực dọc không mang lại lợi ích gì, chẳng bằng cứ làm những việc nhỏ dễ dàng hơn, đợi khi bình tâm lại, con sẽ tiếp tục giải quyết vấn đề trước đó.
Nếu như con bạn chưa hình thành được những thói quen tốt này, vậy thì ngay từ bây giờ, bạn nên “ép” các bé đi là vừa nếu muốn sau này, trẻ có thể tự chăm lo tốt cho cuộc đời mình.
